Hepimiz az çok gezegenlerin isimlerini biliyoruz ancak bu isimlerin anlamını ve nereden geldiği hakkında bir çoğumuzun bir fikri yoktur. Bu yazıda gezegenlerin isimlerini öğrenirken gezegenlerin özellikleri hakkında da kısa bilgiler edineceksiniz. Güneş sistemimizde ki güneşe en yakın gezegen olan Merkür ile başlayıp sırasıyla cüce gezegen olan Plütonu saymazsak en uzak gezegen Neptüne kadar inceleyeceğiz.
Merkür, Güneş sistemimizde ki 4,879 kilometrelik çapıyla en küçük gezegendir ve güneşe en yakın gezegen olmasıyla bilinir ve bunu gündüzleri 500 dereceye çıkan sıcaklığı ile göstermektedir, güneş görmeyen tarafı ise -200 dereceye kadar düşmektedir. Merkür güneş etrafında bir turunu(1 yıl) 88 günde tamamlar iken Merkür deki 1 günün dünyadaki 176 güne eşit olduğunu göz ardı etmemeliyiz.Uydusu olmayan iki gezegenden biridir. Dünyada 100 kg ağırlığı olan bir cisim Merkür de 38 kg dır. Merkür ismini roma mitolojisinde maddi kazanç, ticaret, kehanet , gezginler, sınırlar, şans, hile ve hırsızların tanrısı olan “Mercury”den almıştır. Yunan mitolojisindeki karşılığı ise Tanrı “Hermes”tir. Merkür, Milattan Önce 3000 yılında Sümerler tarafından bilinmekteydi.
Venüs, Boyutları Dünyaya çok yakın olduğu için kardeş gezegen olarak adlandırılmıştır ve güneş sisteminde ki en parlak gezegendir. Bu gezegen her şeyin ters işlediği bir yer diyebilirim sanırım çünkü Kendi çevresinde 243 günde, güneş çevresinde 224 günde döner yani 1 Venüs günü, 1 Venüs yılından daha uzundur ayrıca kendi etrafında diğer tüm gezegenlerden farklı olarak saat yönünde dönmektedir bu yüzden Güneş batıdan doğar, doğudan batar. Venüs yüzey sıcaklığı ortalama 480 derecedir. Bunun sebebi Merkür gibi güneşe yakın olmasının dışında atmosferindeki sera gazlarından dolayıdır. Uydusu olmayan diğer gezegendir. Dünya ile benzer boyutlarda olduğu için dünyada 100 kg olan bir cisim Venüs de yaklaşık 92 kg ağırlığı ile birbirlerine çok yakındır.Güneş Sistemi’ndeki adı kadın adı olan tek gezegen olan Venüs ismini Roma mitolojisinde Aşk ve Güzellik Koruyucusu Tanrısından almıştır ve Yunan Mitolojisi’ndeki karşılığı “Afrodit”tir.
Dünya ,Soluk mavi renkli içinde muazzam miktarda canlı barındıran evimiz , güneş sisteminde üzerinde yaşam olan tek gezegen. Dünyamızın atmosferi %78 Azot, %21 Oksijen içerir. Kalan tüm
elementlerin atmosferdeki miktarı sadece %1 dir. Dünya, yaklaşık olarak Güneş etrafında ki bir tam dolanımını 365,2 gün, kendi ekseni etrafında dönmesi ise 23 sa 56 dk dır . Akşam gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz en parlak cisim olan Ay gezgenimizin tek uydusudur. Dünya, adını Roma ya da Yunan mitolojisinden almayan tek gezegendir. İslam dinine göre de, birçok diğer dini inanışta olduğu gibi, insanın 2 hayatı vardır. Biri ölmeden önceki hayat diğeri ise öldükten sonraki hayattır. Şu anda yaşadığımız hayat bize daha yakındır. Bu yüzden Arapçadaki “daha yakın” anlamına gelen “dena” fiili dilimize Dünya olarak geçmiştir. Earth, İngilizcede Dünya ve aynı zamanda toprak anlamına gelmektedir. Roma Mitolojisi’nde Toprak Tanrısı Tellus’tur. Yunan Mitolojisi’nde ise Gaia. Bu nedenle, Roma Mitoloji’sinden türetilen bazı sözcüklerde Dünya “terra” olarak da anılmaktadır. Bazı dillerde ve inanışlarda Dünya’dan Gaia olarak da bahsedilmektedir. Bu karmaşıklıktan ötürü Dünya’nın ismi birçok dilde birçok farklı şekilde anılmaktadır.
Mars , Nam-ı diğer kızıl gezegen. Güneş Sistemi’nde Dünya’dan sonra yaşama en uygun gezegendir.En fazla uzay aracı bu gezegene gönderilmiştir.Yüzey sıcaklığı ortalama -150 derece ile düşüktür ve atmosferinin %95 gibi büyük bir bölümü karbondioksitten oluşur.Kendi çevresindeki dönüşünü (1 gün)24 saat 37 dakikada, güneş çevresindeki dönüşünü(1 yıl) 687 günde tamamlar. Phobos ve Deimos isimli iki uydusu vardır.Rengi kızıl olduğundan ve kanı andırdığından dolayı adını Roma Mitolojisinde ki Savaş Tanrısı “Mars”tan almıştır. Bu Tanrı’nın Yunan Mitolojisi’ndeki karşılığı “Ares”tir
Jüpiter, Güneş sisteminin en büyük gezegendir ve tam 67 adet uydusu vardır bu yüzden hepsini yazmayacağım ama Jüpiter’in en büyük uydusu Ganymede , Merkür’den daha büyük olduğunu da bilmeliyiz. Kütlesi dünyadan 1321 kat daha büyüktür.Ortalama yüzey sıcaklığı -148ºC’dir. Tam olarak katı olmayıp gaz ve buz bulutlarından oluşmuştur. Kendi çevresindeki dönüşü(1 gün) sadece 9 saat 55 dakika sürer.güneş çevresindeki dönüşü(1 yıl) 12 yılda tamamlar. Jüpiter in meşhur dev kırmızı noktası ki bu alan dünyadan daha büyüktür burada 300 yıldır dev bir fırtına yaşanmaktadır. Jupiter ismini ise Güneş sistemin deki en büyük gezegen olması nedeniyle yunan mitolojisinde ki en güçlü tanrı olan “Zeus” ile denk olan “Jüpiter” ismi verilmiştir.Ancak yeni gezegenler keşfedildikçe gezegenlerin soy ağacı da büyümeye devam etti ve babasının adı da bir sonra keşfedilen gezegene verildi.
Satürn, meşhur halkalı gezegen aslında Jüpiter, Neptün ve Uranüs’ün de halkaları var ancak bu halkalar Satürn’ün halkaları kadar belirgin değil Satürn nün halkaları %90-95 oranında buzdan oluşmaktadır. Satürn üzerinde hızı saatte 1,800 kilometreye kadar ulaşan rüzgarlar bulunmaktadır. Yoğunluğu sudan az olan tek gezegendir. Yani Satürnü içine alabilecek bir okyanus bulunup Satürn gezegeni içine bırakılacak olsaydı, yüzerdi. Dünyadaki ağırlığı 50 kg olan cisim burada ~54 kg gelir. Kendi çevresinde 10 saatte, güneş çevresinde 29,4 yılda döner. Yüzey sıcaklığı ortalama -150 derecedir.Satürn en fazla uydusu olan gezegendir ve 150 adet ayı ve ufak ayı bulunmaktadır. Satürn ismini Roma mitolojisinde Tarım Tanrısından alır. Yunan mitolojisindeki karşılığı Cronus’tur. Cronus, Zeus’un babasıdır. Yani Satürn, Jüpiter’in babasıdır. Cronus, aynı zamanda Tanrı Uranüs ve Gaia’nın çocuğudur. Yani bir sonraki gezegenimiz ile, Dünya’nın uşağıdır.
Uranüs, Metan gazı içeren atmosferi nedeniyle mavi-yeşil renkli, -200 derecelik ısısıyla çok soğuk bir gezegendir ve kütlesinin yaklaşık % 70 i buzdan ibarettir ve bu sebeple “Buz Devleri” statüsünde değerlendirilir. Jüpiter ve Satürn’den sonra Güneş Sistemi’nin en büyük 3. gezegenidir.Kendi çevresindeki dönüşünü 18 saatte, güneş çevresindeki dönüşünü 84 yılda tamamlar. halkaları vardır ancak Satürn’ün halka sistemi gibi geniş ve belirgin değildir. Uranüs’ü diğer gezegenlere göre gizemli kılan en önemli özelliği yörünge düzlemine paralel şekilde yatık durmasıdır. Yani gezegen neredeyse 98 dereceye yakın bir eğiklikte Güneş çevresinde adeta bir tekerlek gibi dönmektedir.Bu yüzden kutupları yaklaşık 42 yıl boyunca aralıksız aydınlık kalmakta ya da 42 yıl boyunca aralıksız karanlığa gömülmektedir.Uranüs’ün şu anda bilinen 27 tane uydusu vardır. Şu ana kadar Dünya haricindeki tek istisnaya geldik Uranüs, bir Roma Tanrısı değil, bir Yunan Tanrısı’dır ve yunan mitolojisinde, Cennetin Tanrısı olarak bilinir. Uranüs’ün renkleri Dünya’mızın gökyüzü renklerini anımsattığı için adını Tanrı Uranüs‘ten almıştır.
Neptün, Güneş Sistemin’deki Güneş’e en uzak gezegendir. Güneşten uzak olduğu için sıcaklığı -214 derecedir. Kendi çevresindeki dönüşünü 16 saatte, güneş çevresindeki dönüşünü 165 yılda tamamlar. Neptün’ün etrafında bilinen 14 uydusu ve çok belirgin olmayan bir halka sistemi vardır.Buzdan bir dev olan Neptün hakkında çok az şey biliyoruz. Neptün’e tek bir uzay aracı (Voyager) gitti ve o da sadece Naptün’ün yakınından geçti. Neptün, Deniz Tanrısı’dır. Yunan mitolojisindeki karşılığı Poseidon’dur. Neptün gezegeninin renkleri, suyun renklerine benzer olduğu için bu ismi almıştır.
