James Webb Uzay Teleskobu
James Webb Uzay Teleskobu, 6.5 metrelik birincil aynasıyla büyük bir kızılötesi gökizlerdir. Teleskop, Ariane 5 roketiyle 2021 yılında Fransız Guyanası’ndan fırlatılacak.
JWUT, sonraki 10 yılda Dünya üzerindeki binlerce gökbilimcinin hizmetinde olan en önemli gözlemevi olacak. Büyük Patlama‘nın ilk ışıklarından Dünya’daki gibi bir yaşamı destekleyebilecek güneş sistemlerine kadar evrenimizin tarihinin her aşamasını çalışacak.
Önceki ismi “Yeni Nesil Uzay Teleskobu” olan JWUT, 2002 yılında gökbilimci James Webb‘in ardından yeniden isimlendirildi. Webb NASA, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı’nın işbirliğinin bir ürünü. Geliştirme çabalarını NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi yönlendiriyor.
Teleskop fırlatıldıktan 30 gün sonra yaklaşık bir buçuk milyon kilometre uzaklıktaki kütleçekimsel istikrara sahip bir langrade noktasında konumlanacak. Çalışmaya başlamasının ilk yıllarında Hubble Uzay Teleskobu da Webb’in yardımcısı olacak ve iki gökizler muhteşem gök cisimlerini insanlığa gösterecek.
Fırlatma Tarihi | 2021 |
Fırlatma Aracı | Ariane 5 ECA |
Toplam Yükü | 6200 kg |
Birincil Ayna Çapı | Yaklaşık 6.5 metre |
Birincil Ayna Malzemesi | Altın kaplama berilyum |
Birincil Ayna Kütlesi | 705 kg |
Odak Uzaklığı | 131.4 metre |
Optik Çözünürlük | ~0.1 ark saniye |
Güneş Kalkanı Boyutu | 21,197 m x 14,162 m |
Yörüngesi | Dünya’dan bir buçuk milyon km uzakta l2 noktası |
Çalışma Sıcaklığı | -223 aşağısı |
Misyon Süresi | 5-10 yıl |
James Webb Uzay Teleskobu üzerinde çalışmalar hala devam ediyor ve Mart 2021’de fırlatılışına kadar tahminlere göre toplamda 10 milyar dolara mal olmuş olacak. Hubble’dan 100 kat daha güçlü Webb o kadar büyük ki uzaya katlanmış şekilde fırlatılacak ve sonradan açılarak çalışacak.
Webb’in aynaları en iyi kızılötesi verileri alabilmesi için çok ince bir tabaka (1000 atom kalınlığında) altınla kaplı. Dünya’nın dönüş hızından en iyi şekilde yararlanabilmesi için teleskop Fransız Guyanası’ndan fırlatılacak.
Webb’in kızılötesi görüşü o kadar hassas ki Güneş’in, Dünya’nın, Ay’ın ışığından korunmalı. Teleskoptaki 5 katmanlı güneş kalkanı 1 milyon faktörlü güneş kremi sürmek gibi.
Webb’in Yörüngesi
James Webb Uzay Teleskobu, Hubble Uzay Teleskobu gibi Dünya‘yı yörünge almayacak. JWUT, Dünya’dan bir buçuk milyon kilometre uzakta ikinci Lagrange noktası veya L2 olarak bilinen noktada konumlanarak Güneş‘i yörünge alacak.
Webb Yörüngesi
Webb’in yörüngesinin özelliğiyse Güneş etrafında dönerken Dünya ile aynı hizada olacak olması. Böylelikle büyük güneş kalkanı gezegeni Güneş‘in, Dünya‘nın ve Ay‘ın ısı ve ışığından koruyacak.
Webb’le İletişim
Webb’in L2’daki konumu Dünya ile iletişimini de kolaylaştıracak. Dünya’ya bir buçuk milyon kilometre uzaklığını her zaman koruyacağından Webb’le Avustralya, İspanya ve Kaliforniya’daki üç büyük antenden oluşan Derin Uzay Ağı sayesinde sürekli iletişim korunacak.
Webb, Derin Uzay Ağı sayesinde günde iki kereye kadar Dünya ile veri alışverişi yapabilecek. Teleskop, odaklanma ve gözlem gibi bir dizi işlemi eşzamanlı olarak yapabilecek. Teleskoba bir haftada yapacağı işlemlerin listesi Uzay Teleskop Bilim Enstitüsü tarafından gönderilecek ve gerektiğinde bu işlemlere güncellemeler yapılacak.
Webb’in Bilimi
James Webb Uzay Teleskobu, Hubble’dan çok daha gelişmiş bir gökizler ve birçok konuda insanlığa daha çok veri aktarması bekleniyor. Beklenen bu veriler şu anda dört başlık altında toplanıyor.
- İlk Işık & Reiyonizasyon: Webb, erken evrenin karanlığında oluşan ilk yıldızları ve galaksileri görebilmek için 13.5 milyar yıl geriye gidecek kızılötesi görüşüyle güçlü bir zaman makinesi olacak.
- Galaksilerin Toplanması: Webb’in eşsiz kızılötesi hassaslığı gökbilimcilere en soluk ve en erken galaksilerle bugünün büyük spiral galaksilerini karşılaştırma olanağı sunacak. Böylece milyarlarca yıllık süreçte galaksilerin evrimi takip edilebilecek.
- Yıldızların ve Ön Gezegen Sistemlerinin Oluşumu: Webb, Hubble gibi görünür ışık gökizlerlerinin göremediği, yıldızların ve gezegen sistemlerinin doğduğu yarı saydam toz bulutlarının içini görebilecek.
- Gezegenler ve Yaşamın Kaynağı: Webb bize güneş sistemi dışındaki gezegenlerin atmosferleri hakkında daha fazla şey anlatacak ve hatta belki de evrenin başka yerlerinde yaşamın yapı taşlarını bulacak. Webb, diğer gezegen sistemlerine ek olarak, kendi Güneş Sistemimizdeki nesneleri de inceleyecek.